درسهای فروید برای زندگی
مروری بر کتاب درسهای فروید برای زندگی
نوشتۀ بِرِت کار/ ترجمۀ صالح نجفی
نویسندۀ مرور: بابک ولیپور
شاید هربار که نام زیگموند فروید(Sigmund Freud) به گوشتان خورده یاد اصطلاحهایی افتاده باشید که از فرط استفاده به کلیشه تبدیل شدهاند؛ استفادههای اشتباه و سطحی از این اصطلاحات در این تلقی شما بیتاثیر نیست.
مواجهه با آرای متفکری همچون فروید که به او لقب پدر روانکاوی را دادهاند به حق کاری زمانبر و دشوار است. عموم مردم با این تصور که نظرات و رهیافتهای شخصیتهای اثرگذاری همچون فروید برای آنها بیش از اندازه سنگین است اغلب از شناخت و پیگیری مفاهیم و تزهای آنها سرباز میزنند. برای رفع این مشکل نیازمند کتابهایی هستیم که رئوس کلی افکار و نظرات آن متفکر را با زبانی نسبتا ساده و بدور از سادهانگاری برای مخاطب شرح دهند. “درسهای فروید برای زندگی” یکی از این کتابهاست.
بِرِت کار (Brett Kahr) ، نویسندۀ کتاب، رواندرمانگری شیفتۀ فروید است که سعی میکند با احتیاط و به دور از تعصب بخشهایی از دستاوردهای این چهرۀ اثرگذار معاصر را که در ارتباط با زیست روزمرۀ اغلب ما قرار دارد، توضیح دهد. چرا گاهی پس از رسیدن به موفقیت دچار سرخوردگی میشویم؟ آیا اشتباهات لفظی همیشه تصادفی هستند یا میتوان از آنها پی به برخی واقعیتها برد؟ آیا خاطرات ما صرفا مربوط به گذشتهاند یا در زندگی کنونی ما تاثیرات عمیق دارند؟ چرا گاهی در روابط عاشقانهمان دچار یکنواختی و دلسردی میشویم؟ چقدر خود را میشناسیم و از خودشیفتگی چه میدانیم؟ آیا مطمئنیم که مهار ذهنمان به دست خودمان است؟ در این کتاب پیرامون این پرسشها و موارد تاثیرگذار دیگری که در روان و زیست ما موثرند بحث میشود. نویسنده از تجربیات خود، زندگینامه و نوشتههای فروید به شیوهای خواندنی و موثر بهره برده و موفق شده است در حجمی کم فروید را از شخصیتی غریبه به چهرهای آشنا برای مخاطب تبدیل کند.
زیگموند فروید در سال ۱۸۵۶ در خانوادهای فقیر و پرجمعیت در خاک امپراطوری اتریش-مجارستان به دنیا آمد. دانشآموزی سختکوش بود و به فرهنگ و ادبیات باستانی علاقه بسیار داشت. علاوه بر زبان آلمانی به چند زبان دیگر از جمله لاتین، انگلیسی و اسپانیایی تسلط داشت. همین شیفتگی به تاریخ و فرهنگ بعدها در نمادسازیها و نگرش او به روان و زیست انسان موثر افتاد. او پس از تحصیل در رشتۀ پزشکی به مطالعات روانشناختی و درمان روانرنجوری پرداخت. در سال ۱۸۸۶ مطب خود در وین را تاسیس کرد و این نقطه عطفی در تاریخ روانکاوی بود. فروید در مطبش کاناپهای مشهور داشت که بیمار روی آن دراز میکشید و دربارۀ ترسها، خواهشها، خاطرات و رویاهای خود سخن میگفت. او توانست حال بسیاری از کسانی که درگیر بیماریهای روان بودند را با گفتگو بهبود بخشید. درمان از طریق گفتگو و شنیدن مشکلات و بحرانهای روانی انسانهای متعدد از فروید فردی ساخت آشنا به اعماق ناپیدای وجود انسان. او تعهدی قوی نسبت به پیشبرد علم و انتشار یافتههای خود داشت، بسیار نوشت و کاوید.
چه نظریات فروید را قبول داشته باشیم و چه آنها را غیردقیق یا نادرست بدانیم بدون شک مطالعه آرای او ما را به شناخت بهتری از خود و خصوصا جامعه میرساند. حتی منتقدین او نمیتوانند از تاثیراتی که او بر زندگی انسان معاصر داشته چشم بپوشند و روزی نیست که بحث جدیدی له یا علیه نظرات او اقامه نشود. برای مطالعۀ “درسهای فروید برای زندگی” نوشتۀ برت کار با ترجمه صالح نجفی نیازمند آشنایی قبلی با فروید نیستید. ترجمۀ روان صالح نجفی و دقتی که واژهگزینی به خرج داده بیش از آنچه فکرش را کنید مجذوبتان میکند. بخشهایی از کتاب شکل داستانی به خود میگیرد و در بخشهایی احتمالا درنگ خواهید کرد چرا که مسئله مطرح شده برایتان آشنا و مهم است. این کتاب داعیۀ شرح مبسوط یا انتقادی مفاهیم به کار رفته در نظام فکری فروید را ندارد اما به عنوان کتابی مقدماتی برای ورود به جهان روانکاوی فروید مفید است.
“درسهای فروید برای زندگی” را “نشر هنوز” منتشر کرده است. این اثر یکی از کتابهای مجموعۀ “مدرسۀ زندگی” است که به توضیح اندیشههای متفکران بزرگ در ارتباط با زندگی روزمره میپرداد. هیچ بعید نیست که با خواندن این کتاب کنجکاو شوید و دیگر آثار مربوط به فروید را در فهرست مطالعاتی خود قرار دهید.
کتاب “درسهای فروید برای زندگی”
نوشتۀ بِرِت کار
ترجمۀ صالح نجفی
نشر هنوز
تعداد صفحه: ۱۲۴
آخرین دیدگاهها