از گیتار تا زندگی
از گیتار تا زندگی
درباره فابیو زانون
نوشته‌ی بابک ولی‌پور
سالهای ۱۹۹۶ و ۹۷ شاید به یاد ماندنی‌ترین سالهای زندگی کاری فابیو زانون (Fabio Zanon) باشد؛ وقتی به فاصله چند هفته در دو مسابقه گیتار کلاسیک معتبر دنیا جایزه اول را می‌برد و در ادامه ۵۶ کنسرت در آمریکا و کانادا برگزار می‌کند و بالاخره ۲ آلبوم تکنوازی خود را پس از پایان همین تور بزرگ به بازار می‌فرستد.
در نظر اکثر مردم، یک نوازنده حرفه‌ای کسی است که بیشتر ساعات شبانه روز را با تمرین ساز می‌گذراند و چندان فرصتی برای پرداختن به دیگر هنرها و امور زندگی ندارد؛ اما زانون مثال جالبی برای رد این فرض است. او یک کتابخوان حرفه ای و البته مجموعه دار کتب هنری و فیلم است. درباره موسیقی می‌گوید: “موسیقی تنها بخش کوچکی از آن چیزی است که زندگی نام دارد.” زانون از علاقه اش به فلسفه می‌گوید و اینکه تمام آثار سارتر و دانته را چندبار خوانده!
“از ده سالگی دیگر نتوانستم به چیزی جز موسیقی کلاسیک فکر کنم” *
فایبو زانون متولد ۱۹۶۶ در کشور برزیل، امروزه به عنوان تکنواز و معلم گیتار کلاسیک در جهان شهرت دارد. موسیقی را از ۹ سالگی زیر نظر پدرش آغاز کرده و مانند برخی دیگر از گیتاریست‌های کلاسیک هدفش از ابتدا نواختن این ساز نبوده! می‌گوید: ” می‌خواستم پیانو بنوازم، اما پدرم گیتاریست بود و از من خواست تا اول گیتار یاد بگیرم. من همیشه می‌گویم که من موسیقی را انتخاب کردم و گیتار مرا!”
در شانزده سالگی به عنوان تکنواز اولین اجرای خود را بر صحنه برد. او که اولین همراهی با ارکستر را در هجده سالگی تجربه کرده بود، در ادامه برای تحصیل در رشته موسیقی وارد دانشگاه سائوپائولو شد. زانون در حالی که تنها بیست سال داشت و در چند مسابقه معتبر جایزه اول را برده بود، از نوازندگی خودش احساس رضایت نداشت! این را خودش می‌گوید و توضیح می‌دهد که به همین خاطر بود که راهی انگلستان شد تا در رویال آکادمی لندن تلاش بیشتری برای رضایت از خود بکند. در این دوره و در این آکادمی معتبر بود که نوازنده جوان ما در کلاسهای مایکل لوین (Michael Lewin) حاضر شد. اقامت در انگلستان دست‌آوردهای بزرگی برای زانون داشت که از آن جمله می‌توان به شرکت در مستر کلاس نوازندگی جولیان بریم، اخذ مدرک فوق لیسانس نوازندگی گیتار کلاسیک و اجرا در ویگمور هال لندن اشاره کرد.
“گیتار،تنها بخشی از تجربۀ موسیقیایی من است.”
حالا سال ۱۹۹۶ است، همان سالی که زانون دو مسابقه مهم گیتار کلاسیک یعنی GFA آمریکا و تارگا اسپانیا را برد. کسانی که رویدادهای گیتار کلاسیک را پی گیری می‌کنند به خوبی از اعتبار و سطح این دو مسابقه آگاهند. کنسرتهای پر فشار در دو سال پیاپی مانع آن نشد که زانون یکی از با کیفیت‌ترین آلبوم‌های تکنوازی آن سالها را منتشر کند. مجموعه قطعات ویلالوبوس با تکنوازی زانون در سال ۱۹۹۸ از سوی نشریه گرامافون لقب “بهترین آلبوم سال” را گرفت.
“سعی می‌کنم تا آنجا که می‌توانم با موسیقی یکی بشوم”
زانون تا امروز ۸ آلبوم تکنوازی منتشر کرده که رپرتوار متنوعی را در بر می‌گیرند: پیاتزولا، پونسه، پوخول و ویلالوبوس از یکسو و باخ، اسکارلاتی و مرتز از سوی دیگر این آلبومها را برای طیف‌های مختلفی از علاقه‌مندان شنیدنی کرده است. یک مشخصه مهم و ارزشمند در نوازندگی زانون، توجه به زیبایی شناسی هر دوره موسیقی و رعایت اسلوب‌ها و بیان سبکی هر کدام از آنهاست. شاید اجراهای زیبای او از آهنگسازان لاتین را بشود به ملیت و فرهنگ برزیلی او ربط داد، اما بی شک دقتی که او بر پایه دانش و تکنیک خود در نوازندگی آثار تارگا، مرتز و اسکارلاتی به خرج داده دلیل رجوع مکرر گیتاریستها به این آلبومهاست. زانون بیش از ۲۰ کنسرتو گیتار را به عنوان سولیست اجرا کرده است. از آمریکا تا روسیه و خاور میانه و آفریقای جنوبی، علاقه مندان زیادی در کنسرتها و کلاسهای نوازندگی زانون شرکت کرده‌اند.
“دانستن هرگز خطرناک نیست!”
زانون شیفتۀ مطالعه در حوزه‌های مختلف از جمله ادبیات و تاریخ است. اوقات فراغتش را با خواندن کتاب، تماشای آثار بصری و البته گوش دادن به آثار ارکسترال کلاسیک می‌گذراند. می‌گوید: ” فقط فیلمهای جدید را نبینید، اگر قصد فیلم دیدن دارید پس آثار گری گرانت را هم ببینید؛ مخصوصا اگر می‌خواهید با سلیقه و شیک بنوازید!” همین علاقه به سینما باعث نوازندگی زانون در چند موسیقی فیلم و همکاری با آهنگساز برنده اسکار، لوئیس باکالُو، شد. یک دستاورد این همکاری برای دنیای گیتار کلاسیک، کنسرتو گیتاری بود که باکالو به زانون اهدا کرد و توسط او اجرا شد.
زانون معتقد است که برای خوب نواختن ساز باید تجربه‌های مختلف داشت و طبیعت را شناخت. می‌گوید: ” ویبراتو یک نفر می‌تواند با تماشای تکان خوردن برگها در باد بهتر شود.” زانون نوازنده را به گیاهی تشبیه می‌کند که باید هر روز خودش را رشد دهد. تاکید می‌کند که برای خوب نواختن علاوه بر تمرین، ارتقای شخصیت نوازنده اهمیت دارد. تلاشی که هر نوازنده در راستای ارتقای شخصیت خود می‌کند در نظر زانون تاثیر مستقیم در اجرا و بیان او دارد. می‌گوید:” اگر خودتان را رشد ندهید، موسیقی کلاسیک در شما جوانه نمی‌زند.”
فابیو زانون در سال ۲۰۰۹ به مناسبت پنجاهمین سالگرد درگذشت ویلالوبوس کتابی درباره این آهنگساز مشهور برزیلی منتشر کرد و اکنون مدرس گیتار کلاسیک در رویال اکادمی لندن است.
*عناوین هر بخش و عنوان اصلی این متن همگی برگرفته از گفته‌های فابیو زانون است.
برخی منابع به کار رفته در نوشتن این متن:
http://nyccgs.com
http://pt.wikipedia.org
http://www.ram.ac.uk
آخرین دیدگاهها