زمان مناسب برای شروع آموزش موسیقی
نوشاۀ بابک ولی‌پور
نوازنده و مدرس گیتار کلاسیک
چه زمانی فرزند من می‌تواند یادگیری موسیقی را آغاز کند؟
هر زمان که شما بتوانید برنامه آموزشی مناسب را برای او پیدا کنید و باز هر زمان که شما بتوانید او را در این مسیر همراهی کنید. هر سنی آموزش متناسب با نیازها و توانایی‌های خود را دارد. همراهی و حمایت شما در یادگیری موسیقی باید متفاوت با رفتاری باشد که درباره مدرسه فرزندان خود دارید. اشتیاق کودک به موسیقی را نباید با رقابت و نمره و اجبار و دلهرۀ امتحان و بسیاری از اتفاقات دیگری که در مدارس شاهدیم، خدشه‌دار کرد. همانطور که تمرین موسیقی با مشق نوشتن متفاوت است، اهداف و نگرش جاری در آموزش موسیقی نیز متمایز از چیزی است که در آموزش رسمی مدارس شاهدیم.
هرچه سن پایین‌تر باشد، به آموزش خلاقانه‌تری نیاز داریم. لذت مهمترین رکن کلاس موسیقی است. فعالیت‌های کسل کننده را باید طوری تغییر داد که علاوه بر رسیدن به اهداف مد نظر، کودک از آنها لذت ببرد. بسیاری از سازها را می‌توان از ۴ سالگی آغاز کرد، مگر انکه کودک توانایی نگهداری و کنترل ساز را نداشته باشد. برای مثال گیتار و ویولن در سازهای کوچک برای کودکان در دسترس است؛ اما ممکن است کودک هنوز تمرکز و توانایی لازم برای نگه داشتن ساز را نداشته باشد یا از نظر مسئولیت‌پذیری به آن سطح نرسیده باشد که مراقب سازش باشد و آن را پرت نکند و به آن آسیب نزند. ذهن کودک حدودا از ۴ سالگی آمادگی خواندن الفبا را پیدا می‌کند. تلاش برای خواندن علائم موسیقی و نوشتن ابتدایی آنها را می‌توان به تدریج از این سن مد نظر داشت.
تغییرات در کودکان اغلب پیوسته و تدریجی هستند. برخی رفتارها در آنها ثبات دارد و برخی دستخوش تغییر می‌شوند. آموزش موسیقی نیز تحت تاثیر این ویژگی‌ها قرار دارد. ممکن است علاقه فرزند شما نسبت به موسیقی باثبات یا متغیر باشد. آنچه از شما برمی‌آید حمایت و آگاهی‌بخشی است؛ نه انتقاد و تنبیه و تحمیل. کودک اگر ساز مورد علاقه‌اش را داشته باشد با آن دست به کشف می‌زند. پیشرفت او را نه در اجرای قطعات کتابی خاص بلکه در پررنگ‌تر شدن موسیقی و ساز در زندگی‌اش بجوییم.
حدودا از ۶ سالگی کودکان رشد محسوسی در عملیات ذهنی دارند و می‌توانند به جنبه‌های مختلف یک شی یا فرایند به صورت همزمان تمرکز کنند. بسیار مهم است که مواد آموزشی متناسب با توانایی‌های شناختی کودک باشد. در سنین پایین – مثلا ۴ سالگی- احتمال دست از کار کشیدن به دلیل نرسیدن به نتیجه دلخواه بیش از سنین بالاتر – مثلا ۶ سالگی- است. معلم و والدین با آگاهی به این مساله فاصله‌گیری گاه به گاه کودک از ساز را حمل بر عدم علاقه یا تنبلی او نکنند.
کلاس‌های موسیقی کودک می‌توانند با ارتقا برخی ویژگی‌های موسیقایی و اجتماعی، فرزند شما را برای ادامه مسیر مهیا کنند. اهداف این دوره‌ها را نباید به آماده‌سازی برای یادگیری سازهایی نظیر گیتار و پیانو و تار و … تقلیل داد. کلاس موسیقیِ کودکِ مناسب ارتباط کودکان با موسیقی و زیست موسیقایی را شکل می‌دهند. بازی‌ها و فعالیت‌هایی که در چنین کلاسی انجام می‌شود، در زمینه درک ریتم، پرورش گوش و بیان، کار جمعی و بیان احساسات موثر است. موسیقی مهمتر از ساز است و شنونده خوب بودن پیش‌نیاز هر سفر موسیقایی.
به طور خلاصه، در سنین پایین، آمادگی والدین برای همراهی فرزند یکی از شروط آغاز یادگیری است. محیط موسیقایی در خانه و همراهی با فعالیت‌های موسیقایی کوچک او نظیر کوبیدن روی میز و رقصیدن و آواز، اولین گام‌های آموزش او محسوب می‌شود. رفتارهای کودک را زیر نظر داشته باشید و هوش موسیقایی او را دریابید و تقویت کنید. موسیقی فرایندی بلند مدت است، هرچه شناخت و درک خود را بالا ببریم، فرزندمان قدم‌های استوارتری را برخواهد داشت.
آخرین دیدگاهها