اسکار گیلیا، مدرس مشهور گیتار کلاسیک

نوشتۀ بابک ولی‌پور

اسکار گیلیا (Oscar Ghiglia) متولد ۱۳ آگوست ۱۹۳۸ در لیوورنو (Livorno) ایتالیا است.
پدر و پدربزرگش هر دو از نقاش های مشهور ایتالیا و مادرش نوازنده ی حرفه ای پیانو بود. ابتدا جذب نقاشی شد و تابلوهای متعدد رنگ روغن کشید. روزی پدرش از او خواست تا گیتاریستی را نقاشی کند؛ او برای تجسم این سوژه، گیتار پدر را برداشت و این اولین مواجهه اسکار با گیتار، اثری عمیق بر او گذاشت؛ طوری که سال ها بعد آن روز را اولین قدم مهم به سوی گیتار نوازی خود دانست.
چهارده ساله بود که برای تحصیل گیتار کلاسیک وارد کنسرواتوار سانتا چیچیلیای (Santa Cecilia Conservatory) رم شد . با نشان درجه اول نوازندگی گیتار و همچنین مباحث تئوریک از این مدرسه مشهور فارغ التحصیل شد. سال۱۹۵۷ به سیه نا (Siena) رفت و زیر نظر آندرس سگوویا به نوازندگی گیتار ادامه داد. سگوویا بیشترین تاثیر را در شکل گیری شخصیت گیلیا داشت. گیلیا شیفته سگویا بود؛ شهرت و مهارت آندرس سگویا در نوازندگی گیتار جوانان زیادی را مجذوبش کرده بود، اما اسکار جوان این معلم و تکنواز گیتار کلاسیک را همچون پدر دوست داشت و همواره در سال های بعد هم خود را مدیون سگویا می دانست.

اسکار گیلیا در کلاس آندرس سگویا

سانتیاگو دو کومپوستلا (Santiago de Compostela) اسپانیا مقصد بعدی گیلیا بود. دلیل اقامتش در این شهر ادامه یادگیری نزد آندرس سگویا بود. سال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۳ را در این شهر گذراند. در همین دوره بود که از محضر آلیریو دیاز (Alirio Diaz) گیتاریست ونزوئلایی بهره برد.
گیلیا در سال ۱۹۶۲ از سانتا چیچیلیا فارغ التحصیل شد؛ عناوینی همچون : رتبه نخست مسابقات اورنسه (Orense) و سانتیاگو یو کومپوستلا و رادیو فرانسه (ORTF) را در این سال ها کسب کرده بود.
بورس تحصیلی کانتروم( Schola Cantorum ) در سال ۱۹۶۳ به اسکار گیلیا تعلق گرفت و او رهسپار پاریس شد. در آن آکادمی بود که با کایلی (Jacques Chailley) آشنا شد و در کلاس تاریخ موسیقی او شرکت کرد. در این زمان تحولی عمیق در دنیای موسیقی گیلیا رخ داد؛ سگوویا که برای برگزاری دوره گیتار کلاسیک به کالیفرنیا سفر کرده بود از اسکار جوان برای دستیاری خود در کالج برکلی دعوت کرد. این تجربه گرانبها برای گیلیا عاملی شد برای برگزاری کنسرت ها و مسترکلاس های متعدد در نقاط مختلف دنیا؛ از آمریکا و ژاپن تا انگلستان؛ آمریکای شمالی و جنوبی ، سوییس ، فرانسه ، هلند ، اسپانیا تا استرالیا و نیوزلند .
علاوه بر تورهای تکنوازی، گیلیا اجراهای زیادی را با دیگر بزرگان موسیقی داشته که از آن جمله است همنوازی با ژان پیر رامپال (Jean-Pierre Rampal)، یولیوس بیکر (Julius Baker)، جرالد انگلیش (Gerald English)، ویکتوریا دو لس آنجلس (Victoria de Los Angeles)، زوکرمن (Pinchas Zukerman)و گیورانا (Elena Barbara Giuranna) . همچنین اجراهای مشترک با کوارتت زهی جولیارد، امرسون، کلیولند و توکیو داشته است. او با نوازندگان گیتار هم دوئت هایی اجرا کرده . الیوت فیسک ، شینیچی فوکودا، آنتیگونی گونی و النا پاپاندریو.
در کنار نوازندگی گیلیا همواره با علاقه زیادی به تدریس گیتار پرداخته؛ بسیاری از گیتاریست های مشهور امروز، حتی برای چند جلسه در کلاس های گیلیا شرکت کرده اند. در سال ۱۹۶۹ گیلیا دپارتمان گیتار آسپن را در کولورودا آمریکا تاسیس کرد و ۲۰ سال در آنجا به تدریس پرداخت. همچنین به عنوان استاد گیتار با مدرسه موسیقی جولیارد، مرکز سینسیناتی و کنسرواتوار سان فرانسیسکو، مدرسه هارت، دانشگاه هارتفرد، دانشگاه نورسوسترن (Northwestern)، لینویس(Illinois) و مرکز هنرهای بانف(Banff) کانادا همکاری داشته است. اسکار گیلیا یکی از مشهورترین و باسابقه‌ترین مدرسان گیتار کلاسیک معاصر محسوب می‌شود.
آکادمی سیه نا که پیش تر آندرس سگوویا آنجا به تدریس گیتار می پرداخت ، در سال ۱۹۷۶ گیلیا را به عنوان جانشین این معلم و نوازنده افسانه‌ای گیتار کلاسیک برگزید . از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۴ او در مقام پروفسور گیتار با اکادمی بازل سوییس همکاری کرد. هم اکنون نیزگیلیا به برگزاری کلاس های تخصصی گیتار کلاسیک در نقاط مختلف مشغول است.
اسکار گیلیا در طول نیم قرن فعالیت حرفه ای ۹ آلبوم گیتار منتشر کرده که حاوی رپرتوار متنوعی است؛ از موسیقی اسپانیایی گرفته تا باروک و مدرن. او در انتخاب قطعه برخلاف استاد محبوبش آندرس سگویا از موسیقی مدرن و آهنگسازان معاصر که گرایشاتی به موسیقی آتونال دارند چندان دوری نکرده و اجراهای قابل قبولی از قطعات دوران های مختلف ارائه کرده است. گیلیا با سال ها مطالعه در باب موسیقی، گیتار و فلسفه نقشی مهم در هدایت گیتاریست هایی که هرگز آندرس سگویا و دیگر بزرگان نیمه اول قرن بیستم را ندیده اند داشته است.
بسیاری او را مهمترین میراث دار سگویا در تدریس گیتار کلاسیک می دانند. تاثیر شگرف اسکار گیلیا در آموزش و اشاعه گیتار کلاسیک در جهان معاصر انکار نشدنی است.

بابک ولی پور