کدام گیتار را انتخاب کنم؟ آکوستیک، الکتریک یا کلاسیک؟

نوشته‌ی بابک ولی‌پور

گیتار از محبوب‌ترین سازهای روزگار ماست. کم نیستند کسانی که اگر فرصتی برای یادگیری موسیقی پیدا کنند بی‌درنگ سراغ این ساز می‌روند.در مقام شنونده می‌توانیم به انواع گیتار علاقه‌مند باشیم و در هر سبک نوازندگانی را دنبال کنیم؛ اما وقتی که تصمیم به نواختن می‌گیریم وضعیت متفاوت است. از خود می‌پرسیم :

کدام گیتار را انتخاب کنم؟

خانواده‌ی بزرگ گیتار را می‌توانیم از منظر شیوه تولید صدا به سه دسته تقسیم کنیم:

• آکوستیک ۲) الکتریک ۳) الکترو آکوستیک

احتمالا شما نمایندگانی از هر کدام از این دسته‌ها را دیده‌اید. از دسته اول، گیتار کلاسیک  و گیتار آکوستیک ( گیتاری با سیم‌های فلزی) و از دسته دوم گیتارهای الکتریک با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف. از دسته سوم هم می‌توان گیتارهای موسوم به «هالوبادی» را مثال زد که در موسیقی جز پرکاربردند.

بارها مخاطب این پرسش بوده‌ام که: «نواختن کدام یک آسانتر است؟ کلاسیک، الکتریک یا آکوستیک؟»

جوابم به این پرسش نه فقط در محدوده گیتار بلکه فراتر از آن را شامل می‌شود. سختی یا آسانی بیش از آنکه به ساز مربوط باشد، به ما و قصدمان از نواختن برمی‌گردد. گیتار سخت‌تر است یا پیانو؟ پیانو سخت‌تر است یا فلوت؟

پاسخ: هیچ سازی سخت‌تر از ساز دیگر نیست. ماییم که باید سختکوش باشیم. برخی سازها در آغاز راحت‌تر نواخته می‌شوند، برخی سخت‌تر. اما در ادامه متوجه می‌شویم که بسیاری از اصول میان سازها مشترک است و در عین حال هر ساز ویژگی‌ها و دشواریهای خودش را دارد. برای کسانی که فرصت کمتری برای تمرین دارند و اولویتشان حرفه‌ای نواختن نیست طبیعتا سازها و سبک‌هایی مناسب‌تر است که شروع راحت‌تری دارند.

پس در تعیین نوع گیتار، سختی یا آسانی نمی‌تواند تعیین کننده باشد چون شباهت در خانواده گیتار بیش از تمایز است. پس چطور باید انتخاب کرد؟

پاسخ: بر اساس علاقه به سبک موسیقی!

به این فکر کنید که در سبد شنیداری‌تان کدام سبک موسیقی سهم بیشتری دارد؟ اگر به موسیقی راک علاقه‌مندید گیتار الکتریک گزینه مناسبی است. اگر شنونده‌ی موسیقی جز هستید، گیتارهای هالوبادی جَز شما را به هدفتان نزدیک می‌کند و اگر می‌خواهید در فضای موسیقی کلاسیک باشید ، طبیعتا پیشنهادم گیتار کلاسیک است. با گیتار کلاسیک می‌توانید علاوه بر نواختن موسیقی کلاسیک، آوازها را نیز همراهی کنید.

برخی بر این باورند که بهتر است فارغ از نوع گیتار و سبک مورد علاقه، آموختن نوازندگی گیتار با گیتار کلاسیک شروع شود؛ آنها گیتار و سبک کلاسیک را در حکم پایه‌ای مناسب برای یادگیری دیگر گیتارها نظیر گیتار الکتریک یا آکوستیک می‌دانند. برای من این دیدگاه پذیرفتنی نیست. اگر شما گیتار کلاسیک را با این قصد شروع کنید که پس از مدتی کوتاه سراغ گیتار الکتریک بروید، بسیاری از تلاشهایی که برای شکل گیری استیل دستهای راست و چپ کرده‌اید بیهوده خواهد بود. ما گیتار کلاسیک را با انگشتان دست راست خود می‌نوازیم در حالی که در گیتار الکتریک و آکوستیک از مضراب (پیک) استفاده می‌کنیم و استیل متفاوتی مد نظرمان است. البته در این دو نوع گیتار هم گاهی بدون پیک ضرباتی زده می‌شود اما کار با پیک در این سبک‌ها بسیار مرسوم است. استفاده از دست چپ نیز با توجه به نوع گیتار متغیر است. اگر می‌خواهید نوازنده گیتار الکتریک یا آکوستیک باشید پیشنهاد می‌کنم از ابتدا با همین سازها آموزش را شروع کنید. برخی معتقدند شرکت در کلاس گیتار کلاسیک باعث تقویت تئوری موسیقی می‌شود و به همین دلیل خوب است که ابتدا با این سبک شروع شود. آموزش تئوری موسیقی در سبک‌های دیگر هم بر اساس نیازهایی که آنها احساس می‌کنند وجود دارد، کافی است با معلمی ماهر کلاس داشته باشید و در صورت نیاز در دوره‌های تئوری موسیقی و سلفژ شرکت کنید.

سبک مورد علاقه نقش مهمی در انتخاب نوع گیتار دارد اما گاهی محدودیت‌هایی داریم که در انتخاب ما تاثیرگذارید. گیتار کلاسیک عموما ساز ارزانتری نسبت به گیتار الکتریک و گیتار آکوستیک است. برای نواختن گیتار الکتریک شما به تجهیزات مختلفی نیاز دارید. از نظر صدایی نیز گیتار الکتریک بیش از سایر گیتارها با صداهای بلند سر و کار دارد، هرچند می‌توان صدای آن را کم کرد اما بخشی از هیجان نواختن آن در ایجاد صداهای بلند است. گیتار آکوستیک با سیم‌های فلزی صدای دلنشینی دارد که می‌تواند در همراهی آواز به شما کمک کند و در اجرای موسیقی کانتری بهترین گزینه باشد.

درباره کودکان هم دو فاکتور علاقه و امکانات را لحاظ کنید. اگر کودکی به نوع خاصی از گیتار علاقه‌مند است کمکش کنید تا در همان مسیر پیش برود. خوشبختانه گیتارها در سایزهای مختلف در دسترس هستند و با راهنمایی معلمین حرفه‌ای می‌توان در هر سطحی آموزش مفید داشت.

در پایان امیدوارم هر گیتاری که انتخاب می‌کنید، با شور تمرین کنید و موسیقی را در وجودتان احساس کنید. حتی اگر بعد از مدتی به این نتیجه برسید که باید سراغ گیتار دیگری بروید این کار را بکنید، گیتار و موسیقی و البته خودتان ارزشش را دارید.