چه سنی برای شروع درس‌های موسیقی مناسب است؟

نوشته‌ی دکتر رابرت.آ کوتیتا
رییس مدرسه موسیقی تورنتون دانشگاه کالیفرنیای جنوبی

ترجمه‌ی بابک ولی‌پور
منتشر شده در ماهنامه هنر موسیقی

همه‌ی ما داستانهای نوابغ موسیقی را شنیده‌ایم، از “موتزارت” که اولین سمفونی‌اش را در سن هشت سالگی نوشت تا “استیوی واندر” که در یازده سالگی برای “موتان” خواند. حتی اگر فرزند شما در سن یازده سالگی با فیلارمونیک نیویورک یا سمفونیک شیکاگو اجرا نمی‌کند (به ترتیب مثل “میدوریِ” ویولونیست و “هربی هانوک”)، خانواده شما بدون شک کودکان با استعدادی را در محل زندگی خود سراغ دارد، از کُر پیش‌دبستانی تا بَند کنسرت مدرسه ابتدایی؛ به نظر می‌رسد اگر والدین قصد موفقیت فرزندانشان در موسیقی را دارند، باید آنها را از کودکی غرق در درس‌های موسیقی کنند و این رفتاری درست است.
چنین گفته می‌شود که والدین اغلب شکواییه‌هایی از دیگر والدین می‌شنوند که باعث می‌شود آموختن موسیقی برای فرزندانشان را به عقب بیندازند؛ عباراتی نظیر: “پدر و مادرم وقتی که من کوچک بودم مجبورم کردند که ساز بزنم… خب من از آن متنفر شدم و هنوز این تنفر با من است.” برای دوری از چنین برداشت‌های منفی، والدین ترجیح می‌دهند تا در آغاز درس‌های موسیقی تاخیر ایجاد کنند تا زمانی که فرزندشان بزرگتر شود و سازش را خودش انتخاب کند یا اصلا تصمیم بگیرد که می‌خواهد ساز بنوازد یا نه. این گروه هم بر مسیر حق هستند.
این گفته‌ها ممکن است به نظر متناقض بیایند. در حقیقت مساله نحوه تعریفِ شما از مقوله آموزش موسیقی است.‌ برای درک بهتر این موضوع، نگاهی به مهترین دلایل والدین برای آموزش موسیقی فرزندانشان حایز اهمیت است.
تحقیقات متعدد و قانع‌کننده‌ نشان می‌دهند که “دریچه‌ای از شانس” ازتولد تا نُه سالگی برای رشد احساس موسیقیایی در کودک وجود دارد. در این مقطع سنی، ساختارهای روحی و فیزیکی مربوط به پردازش و یادگیری موسیقی در مراحل ابتدایی رشد خود قرار دارند که اهمیت بالای روبرو کردن کودک در این سنین با موسیقی را آشکار می‌کنند.
پس سوال مهم این نیست که از چه زمانی درسها را شروع کنیم، بلکه سوال اصلی اینجاست که: هدف از ارائه درس‌های موسیقی برای کودکان کم سن چیست؟ به طور مثال کودکان نه برای استاد شدن در نواختن سازها بلکه برای تجربه اندوزی و ارتقاء ارتباطات معنادار با موسیقی به سراغ آن می‌روند. اگر این هدف شماست، بنابراین درس‌های موسیقی می‌تواند و باید با فاصله کمی پس از تولد و قطعا در سنین پایین شروع شود.

iStock_000010685830Small
این درسها نیاز نیست – در حقیقت در ابتدا نباید- خیلی رسمی باشند. والدین می‌توانند به عنوان راهنما در غرق کردن کودک در محیطی موسیقیایی موثر باشند. شما باید به کودک خود در تمرکز بر موسیقی با فعالیت‌های ساده حرکتی نظیر بازی‌های موسیقیایی، پیچ و تاب خوردن و رقصیدن در سنین پایین یا آواز خواندن و نواختن ساز در سنین بالاتر کمک کنید.
حدود سه سالگی می‌تواند زمان درس‌های منظم‌تر باشد. دوباره هدف یادگیری نواختن ساز نیست اما رشد بیشتر توانایی شناسایی “ضرب” در یک موسیقی، ملودی و سازها مورد نظر است. این درس‌های والدین-فرزندی می‌تواند به شکل‌های مختلف خصوصی، پیش دبستانی، دانشگاهی یا انجمنی ارائه شوند. در مورد تصمیم برای مناسب بودن یا نبودن این کلاس‌ها برای کودکتان، ازانطباق اهداف و انتظارات خود و اهداف مدرس دوره اطمینان حاصل کنید.
در پنج سالگی، اکثر کودکان دارای ساختارهای ذهنی با آمادگی پذیرش درس‌های طبقه بندی شده‌ی موسیقی هستند. حتی در این مقطع هم هدف از درس‌ها تربیت نوازنده‌ی بزرگ نیست بلکه عمیق‌تر درک کردن موسیقی مد نظر است. پیانو و ویولن دو مورد از مرسوم‌ترین سازها هستند که در این سنین نواخته می‌شوند، اما سازهایی مانند ریکوردر، گیتار یا اوکوئله نیز با موفقیت مورد استفاده این گروه سنی قرار می‌گیرند.
در ده سالگی، کودکان مهارت‌های متعددی در ارتباط با انتخاب ساز دارند. آنها همچنین قدرت فیزیکی لازم برای امتحان کردن سازهای مختلف و بزرگ نظیر بادی برنجی‌ها یا زهی‌های بزرگ که نیازمند توانایی و بنیه بدنی بیشتر هستند را دارند. در این زمان تقریبا، هدفِ درس‌ها از کسب تجربه به بهبود توانایی‌های نوازندگی تغییر می‌کند.
به طور خلاصه، سه پاسخ برای سوال “در چه سنی کودکان باید درس‌های موسیقی را شروع کنند؟” وجود دارد؛ فعالیت‌های موسیقی غیررسمی باید زود، درست بعد از تولد آغاز شود و در ادامه با کلاس‌های مدون در حدود سن سه سالگی دنبال شود و سرانجام درس‌ها با هدف آموختن نوازندگی یک ساز در حدود شش تا نه سالگی باید برنامه‌ریزی شوند. در نظر داشته باشید که این موارد صرفا جنبه راهنما دارند و استثناها بدون شک بر اساس کودک یا معلم وجود دارند. تجربه‌ی موسیقیایی در سنین ابتدایی در فرایند رشد کودک بسیار مهم است. مانند راندن دوچرخه یا یادگیری یک زبان، این مهارت‌ها می‌توانند بعدها هم در زندگی آموخته شوند، اما هرگز “طبیعی” به آن شکل که در جریان اجرای موسیقی اهمیت دارد نخواهد شد.

مطالب مرتبط

3 دیدگاه‌

  1. رامتین گفت:

    سلام
    من قصد خرید دارم و لارستان که رفتم به هیچ نتیجه ای نرسیدم میگن جمهوری خیلی بهتره هم از نظر اعتبار فروشگاه ها هم از نظر کیفیت کالاهاشون.اما میخوام قبلش یه سری اطلاعات بهم بدین.چون تو جمهوری ادرس بازرگانن الیک و بهم دادن میخوام جوری بشه که اونجا فقط با خیاله راحت خرید کنم.

  2. ارش گفت:

    سلام.میخواستم پیانو بخرم.از چند نفر شنیدم که لارستان خیلی برای اطلاعات گرفتن خوب نیست.هرکی حرف خودش و میزنه.گفتن برای خرید اطلاعات پیدا کردن جمهوری برو.ادرس یه فروشگاه بنام الیک بود که میگن روبروی پاساژ چهارسو هست بعد از تقاطع حافظ.اگر جایی دیگه هم هست لطفا بهم بگین که بدونم.بهم گفتن هم از نظر اطلاعات هم از نظر کیفیت کالاهایی که ارائه میده قابل اعتماد هست
    ممنون

    • سپیده گفت:

      سلام دوست عزیز.منم برای خرید خیلی دنبال فروشگاه معتبر بودم و سراغ گرفتم همین فروشگاه و با همین ادرس بهم معرفی کردن یعنی از نظر انتخاب مردمی هم قبول شده.منم همین سوال برام پیش اومده بود که از کجا بگیرم و به کی اعتماد کنم .